Dzisiejsza data:

Józef Pius Dziekoński

(5 maja 1844 Płock – 4 lutego 1927 Warszawa)

architekt, konserwator

           Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli historyzmu w architekturze polskiej. Projektował głównie kościoły, budowle sakralne oraz budowle w stylu tzw. gotyku nadwiślańskiego. Budowle w tym stylu to ceglane, trójnawowe bazyliki z transeptem, o wysokich, ażurowych wieżach w fasadzie, posiadające trzy ostrołukowe, strzeliste portyki zdobione mozaikami.

           Związany był z Cesarską Akademią Sztuk Pięknych w Petersburgu, współpracował z Komisją do Badań Historii Sztuki w Polsce działającą przy krakowskiej Akademii Umiejętności, współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, zajmował się problemami konserwacji zabytków architektury. Działał w warszawskim Kole Architektów i Związku Budowniczych. Był jednym z twórców i pierwszym dziekanem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

           Do historii architektury przeszedł jako twórca kościołów, zaprojektował ich około 70, chociaż zbudował też kilka innych obiektów, między innymi w Warszawie Zakład im. ks. Siemca przy ul. Lipowej (dziś już nie istniejący), Schronisko dla Paralityków, gmach banku Wawelberga przy ul. Fredry 6, rozbudował szpital Dzieciątka Jezus, zaprojektował neogotyckie kamienice w Alejach Ujazdowskich 22 i przy ul. Marszałkowskiej 70 i 72 oraz kilka nagrobków-mauzoleów na cmentarzu ewangelicko-augsburskim. Zasłynął jako architekt kościołów Mazowsza, przez władze kościelne mianowany został architektem diecezji warszawskiej.

           Na Lubelszczyźnie zaprojektował kilka kościołów: kościół pod wezwaniem św. Jakuba w Rykach, Znalezienia Krzyża Świętego we wsi Mokrelipie, Przemienienia Pańskiego w Malowej Górze, Przemienienia Pańskiego w Garbowie, św. Bartłomieja w Łopienniku, św. Macieja i Katarzyny w Ratoszynie, św. Elżbiety w Konstantynowie, WNMP w Stoczku Łukowskim, śś. Piotra i Pawła w Świerżach, przypisywano mu budowę kościoła w Annopolu, w Bobach, w Fajsławicach, w Niemcach, w Orłowie Murowanym, w Wysokiem.

           Na jego projekcie Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie oprał się Hipolit Lucht projektując Szpital Dziecięcy im. Vetterów przy ul. Staszica 11 w Lublinie.

           Za swoją pracę otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień, między innymi Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta oraz Order Kawalerski Św. Grzegorza Wielkiego.

Źródła:

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Marek Nasiadka, Powiat kraśnicki, leksykon krajoznawczy, Kraśnik 2010

Stanisław Turski, Marek Wyszkowski, Lubelszczyzna przewodnik, Lublin 2006

czytaj więcej ...

Komentarze obsługiwane przez CComment

Grafika losowa