Kościół pod wezwaniem Św. Barbary w Łuszczowie Pierwszym
Pierwotnie w tym miejscu znajdowała się drewniana kaplica, wystawiona w 1481 jako świątynia filialna parafii w Bystrzycy (po 1609 - parafii w Kijanach).
Obecny kościół został wzniesiony w latach 1724 - 1741, z fundacji Józefa Potockiego, strażnika wielkiego koronnego (zm. 1723). Następnie staraniem Seweryna Józefa Rzewuskiego, podczaszego wielkiego koronnego. Konsekracja nastąpiła w 1745 roku. W XIX wieku kościół został rozbudowany. Parafię w Łuszczowie erygowano w 1899 roku.
Kościół jest barokowy, zwrócony prezbiterium na południowy wschód, murowany z cegły i otynkowany. Ma jedną, zbliżoną do kwadratu nawę. Prezbiterium jest węższe, zamknięte półkoliście, przy nim od północy znajduje się czworoboczna zakrystia dobudowana w XIX wieku. Przy nawie od frontu jest kruchta również z XIX wieku. Przedłużenie prezbiterium stanowi czworoboczna kaplica (dostępna z zewnątrz), zapewne z XVIII wieku.
Na zewnątrz ściany rozczłonkowane są uproszczonymi pilastrami. Elewacja frontowa zakończona jest trójkątnym szczytem. Kaplica ma szczyt o charakterze barokowym, ze spływami po bokach. Okna zamknięte są łukiem odcinkowym. Dachy są dwuspadowe (nad prezbiterium wielopołaciowy), z wieżyczką na sygnaturkę nad nawą, kryte blachą.
Wewnątrz nawa rozczłonkowana jest pilastrami, ponad którymi biegnie profilowany gzyms. Prezbiterium nakrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, w nawie i pozostałych pomieszczeniach są sufity.
Drewniany ołtarz główny ma charakter barokowy (około połowy XVIII wieku?), ornament jest rokokowy, zwieńczenie z lat 20. XX wieku. W nastawie znajduje się barokowy obraz św. Barbary (XVII wiek), w sukience srebrnej z początku XVIII wieku. Dwa ołtarze boczne są również drewniane, barokowe (1. ćwierć XVIII wieku). W lewym znajduje się barokowy krucyfiks (XVIII wiek) oraz na zasuwie obraz Zwiastowania, malowany na desce (1. połowa XVII wieku), a w zwieńczeniu obraz św. Onufrego (XVIII wiek). W prawym - obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, tzw. Śnieżnej (XVII – XVIII wiek), ze srebrnymi koronami z XVIII wieku.
Ambona jest barokowa (XVIII wiek), znacznie przekształcona, z płaskorzeźbami Anioła Stróża i Archanioła Michała. Prospekt organowy - rokokowy (2. połowa XVIII wieku), drewniana chrzcielnica z XX wieku. Na wyposażeniu jest feretron z XVIII wieku, z obrazami św. Barbary św. i Onufrego z 1. połowy XVII wieku oraz obrazy: św. Kazimierza (XVII wiek), św. Stanisława Kostki (barokowy, około połowy XVIII wieku).
Wśród sprzętów liturgicznych są między innymi barokowe kielichy, puszka z 1745, relikwiarz św. Barbary o charakterze rokokowym (2. połowa XVIII wieku).
Źródła
1. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. VIII, z. 10 - powiat lubelski, Warszawa 1967
2. J. Żabicki, Leksykon zabytków architektury Lubelszczyzny i Podkarpacia, Warszawa 2013