Kodeń

           Wieś (dawniej miasto) na Równinie Kodeńskiej, położona w powiecie bialskim, siedziba gminy, leży na terasie zalewowej, nad Bugiem, przy strudze Kałamanka

           Jak głosi legenda, litewski książę Mendog nocował tu, będąc w pościgu za nieprzyjacielem. Książę kazał słudze obudzić się o świcie, a ten obudził go słowami: „To deń”. Po zwycięstwie nad wrogiem książę nazwał to miejsce Todeń.

           Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XV wieku, a pierwszymi jej właścicielami byli bracia Ruszczycowie. Założyli oni nad Bugiem młyny i przy nich osadę. Na początku XVI wieku dobra kodeńskie zakupił Jan Sapieha herbu Lis i przez trzy stulecia należały one do jego rodu. W 1511 roku, staraniem Jana Sapiehy, wojewody litewskiego i podlaskiego, król Zygmunt Stary nadał osadzie prawa miejskie magdeburskie. Sapiehowie wznieśli tu zamek warowny i gotycko-renesansową cerkiew, pełniącą rolę kaplicy zamkowej. Z zamku pozostały jedynie fundamenty, a dawną cerkiew zamieniono na kościół rzymskokatolicki pw. Świętego Ducha.

           Następnymi właścicielami Kodnia byli: Czartoryscy, Braniccy, także Krasińscy, potem Sarneccy, Świderscy i Sołtanowie. W 1812 roku miasto strawił pożar.            Po powstaniu styczniowym, w 1869 roku, władze carskie odebrały Kodniowi prawa miejskie.

                               opracowanie Irena Kowalczyk

Warto zobaczyć:

Murowany kościół św. Anny (1 połowa XVII wieku)

Cmentarz przykościelny, murowany mur z bramą z lat 30-tych XX wieku

Murowany budynek klasztorny z lat 20-tych XX wieku

Murowane: budynek klasztoru i "Dom Pielgrzyma" z lat 30-tych XX wieku z Muzeum

Dawna prawosławna cerkiew zamkowa (1 połowa XVI wieku) - więcej ...

Piwnice zamku Sapiehów (1 połowa XVI wieku)

Murowana kaplica odpustowa z lat 30-tych XX wieku na pozostałościach dawnego arsenału (z I połowy XVI wieku)

Współczesna Kalwaria

Pozostałości wałów ziemnych, układ bastionów i fosa

Murowany pałac księżnej Elżbiety Sapieżyny, zwany Placencją, z I połowy XVIII wieku

Park krajobrazowy z XIX wieku (nagrobek z lat 30-tych XX wieku i murowana kapliczka z lat 20-tych XX wieku)

Murowana oficyna (1 połowa XVIII wieku)

Cmentarz z murowaną bramą i ogrodzeniem z lat 30-tych XX wieku, z nagrobkami z II połowy XIX wieku

Murowana kaplica cmentarna z początku XIX wieku

Murowana dzwonnica nieistniejącej już cerkwi unickiej, z I połowy XIX wieku - więcej ...

Drewniana cerkiew prawosławna św. Michała Archanioła

Trzy figury (1 połowa XX wieku)

Krzyż pamiątkowy (początek XX wieku)