(1885 XII 28 Michów – 1962 IX 24 Ludwików)

działacz społeczny, poseł i senator w II RP

 

Pochodził z rodziny chłopskiej, w 1917 r. po objęciu gospodarstwa rolnego zamieszkał w kolonii Ludwików (gmina Spiczyn). Był jednym z najbardziej aktywnych korespondentów terenowych pisma „Zaranie”, które wychodziło w Warszawie w latach 1905-17 (fachowe porady z rolnictwa, higieny, oświaty, kultury). „Zaraniarze” zakładali kółka rolnicze, które rozwijały szkolnictwo, biblioteki, omawiano tam sprawy rolne, poprzez kółka sprowadzano potrzebne artykuły rolnicze. Powiat lubartowski był pod tym względem jednym z najbardziej aktywnych w guberni lubelskiej. Kółko rolnicze powstało m. in. w Michowie, jego współzałożycielem prawdopodobnie był Tatarczak. W tym czasie krótko (1912 r.) należał też do PPS.

W grudniu 1915 r. powstało stronnictwo PSL „Wyzwolenie”, ukształtowało się ono m.in. na bazie „Zarania”. Tatarczak przez 11 lat był jednym z jego najczynniejszych działaczy w powiecie lubartowskim, m.in. jednym z założycieli Stowarzyszenia Spożywczego „Świt” w Ludwikowie (kwiecień 1916 r.). W latach 1916-19 był członkiem lubartowskiego sejmiku powiatowego, został też wybrany delegatem z powiatu na zjazd sejmików.

Był na tyle popularny, że w pierwszych po odzyskaniu niepodległości wyborach do sejmu (26 stycznia 1919 r.) zdobył mandat posła z listy PSL „Wyzwolenie”. Dzięki temu „awansował” na działacza rangi ogólnopolskiej. Przez dwie kadencje zasiadał w Zarządzie Głównym PSL (1919-20 i 1921-22).   

Mało aktywny w sejmie, umacniał wpływy „Wyzwolenia” w powiecie lubartowskim (jako poseł stale tu mieszkał). Miało ono decydujący głos w kółkach rolniczych i radach gminnych, większość w sejmiku powiatowym. Podobnie było w trakcie drugiej kadencji Tatarczaka jako posła (1922-26), ale stopniowo i on i partia tracili popularność (wynikało to również z ogólnego kryzysu zaufania do sejmu). Jesienią 1925 r. nastąpił faktyczny rozkład „Wyzwolenia” w powiecie lubartowskim (klęska w wyborach do rad gminnych). W międzyczasie Tatarczak (1924 r.) powrócił do sejmiku powiatowego.

W 1926 r. część posłów wyszła z „Wyzwolenia” i utworzyła Stronnictwo Chłopskie, był wśród nich i Stefan Tatarczak. Jak pisze Zbigniew Zaporowski –  mandat stał się chyba  jego głównym celem. Utrzymał go w latach 1928-30 jako senator z ramienia SCH. Jednak w 1930 r. nie został wybrany do Sejmu. W 1935 r. wystąpił z ZSL i przystąpił do sanacji (a w jej łonie do frakcji Obóz Zjednoczenia Narodowego), w latach 1935-38 był posłem na Sejm 4. kadencji z jej ramienia. W wyborach 1938 r. jednak przepadł. Od 1944 r. był członkiem SL, potem ZSL.

Marta Goździk

 Bibliografia:

• Zbigniew Zaporowski, Działalność polityczna i społeczna Stefana Tatarczaka w latach 1918-1926  w Lubartów i Ziemia Lubartowska. – [T.10]. – 1986, s.9-17