Około 20-tysięczne miasto, siedziba władz gminy i powiatu.
Położone na wschodnim krańcu Wyżyny Lubelskiej, na terenie Działów Grabowieckich i Wyniosłości Giełczewskiej, przy ujściu rzeki Żółkiewki do Wieprza. Dawne miasto królewskie, założone pod koniec XIV wieku przez Władysława Jagiełłę.
Warto zobaczyć:
układ urbanistyczny z rynkiem (pl. 3 Maja, przy nim XVIII/XIX-wieczne kamienice i ratusz z okresu międzywojennego) oraz pozostałościami murów miejskich
zespół kościoła pojezuickiego (ul. J. Piłsudskiego 3)
- barokowy kościół św. Franciszka Ksawerego (1695 – 1717) z wystrojem (sztukateria, polichromia) - więcej ...
-dawne kolegium (1695, 1730 i 1902 rozbudowane, 2008 całkowity remont i przebudowa) – obecnie Muzeum Regionalne i biblioteka publiczna
-pałac biskupi (1 połowa XVIII wieku) - więcej ...
-seminarium (1 połowa XVIII wieku) - więcej ...
-wikariat (XVIII wiek) - więcej ...
- ogród
dawny kościół i klasztor augustianów (ul. Zamkowa 1) - więcej ...
-kościół (przełom XIV/XV wieku) – znacznie przekształcony, obecnie biblioteka szkolna
-klasztor (2 połowa XVII wieku) – obecnie internat szkolny
-obok zabudowań do 1816 stał zamek
kościół i klasztor augustianów „nowy” (ul. Okrzei 38) - więcej ...
-kościół Trójcy Przenajświętszej (1837 - 1839) – z pozostałościami stylu klasycystycznego
-dawny klasztor (około 1826) – obecnie plebania
synagoga (przełom XIX/XX wieku), ul. Czysta 3
cmentarz żydowski (2 połowa XIX wieku)
cmentarz rzymskokatolicki i prawosławny z kaplicą cmentarną Smolińskich (początek XIX wieku), ul. Poniatowskiego
starościński zespół dworsko-folwarczny (1 połowa XIX wieku), ul Sikorskiego
jatki miejskie (1930), ul. Poniatowskiego 8
spichlerz (1 połowa XIX wieku), ul. M. Konopnickiej