Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Stoczku Łukowskim

           Parafia w Stoczku Łukowskim została erygowana w 1472 roku. Pierwszy kościół, drewniany wybudowano w 1473, spłonął on w 1747 roku. Kolejny wystawiono rok później. Ten także spłonął, jeszcze niezupełnie wykończony, w 1772 roku. Trzeci kościół, również drewniany został wybudowany w 1774, służył do 1928 (po wybudowaniu nowego – jako kaplica cmentarna), kiedy został sprzedany nowo powstałej parafii Jedlanka.

Decyzja o wzniesieniu nowego kościoła zapadła w 1902, pozwolenie na budowę otrzymano dopiero w 1906 roku. Trwała ona w latach 1909 – 1923, konsekracji dokonano w 1934 roku. Projekt neogotyckiej świątyni autorstwa Józefa Piusa Dziekońskiego (za A. Majdowskim) miał nawiązywać do innego jego kościoła – pod wezwaniem św. Stanisława biskupa na Woli w Warszawie.

Kościół jest murowany z czerwonej cegły, na kamiennym cokole, otynkowany jedynie w polach dekoracyjnych blend. Trójnawowy typu halowego, na rzucie krzyża łacińskiego. Do korpusu przylega węższe i niższe od niego prezbiterium. Ramiona transeptu stanowią dwie wielobocznie zakończone kaplice. W narożach (łącząc kaplice, korpus i prezbiterium) znajdują się dwie lokalności.

Fasada jest trójdzielna, w środkowej części znajduje się wejście główne, ujęte w ostrołukowy, uskokowy portal zwieńczony wimpergą. Powyżej jest duże, ostrołukowe okno z maswerkiem, również zwieńczone wimpergą. Części boczne fasady, z wejściami bocznymi, rozwiązane są analogicznie, tylko w mniejszej skali i bez wimpergi nad oknem. Środkowa część fasady, z której wyrasta niezbyt wysoka, masywna wieża, ujęta jest w dwie, wieloboczne półwieżyczki. Boczne części fasady zwieńczone są schodkowymi półszczytami i flankowane mniejszymi wieżyczkami W elewacjach wieży znajdują się bliźnie, mocno wydłużone prześwity dzwonne. Prezbiterium oddzielone jest od nawy schodkowym szczytem.

Wewnątrz kościół otynkowany jest na gładko. Filary, żebra sklepień (gwiaździstych), służki, obramienia ostrołukowych okien oraz gzymsy zaakcentowane są czerwoną cegłą.

Neogotycki ołtarz główny, z drzewa dębowego, zaprojektował Wincenty Bogaczyk, wykonał Kazimierz Szreter (1933). Pośrodku znajduje się drewniana figura Matki Boskiej Niepokalanej, zasuwana obrazem św. Antoniego Padewskiego pędzla Bolesława Rutkowskiego. Po bokach ołtarza są figury św. św. Piotra i Pawła, u szczytu dwaj aniołowie z podniesionymi skrzydłami. Z obydwu stron tabernakulum umieszczono dwie analogiczne, tylko mniejsze figury aniołów. Tabernakulum wykonane jest z drzewa lipowego, pozłacane. Drzwiczki cyborium z brązu, odlew przedstawia cudowne rozmnożenie chleba. Na drzwiach prowadzących za ołtarz widnieją płaskorzeźby aniołów.

Ołtarz boczny w prawej kaplicy został przeniesiony ze starego kościoła. Jest drewniany, ujęty w dwie pary kanelowanych kolumn, ozdobiony rzeźbionymi, złoconymi ornamentami. Pośrodku umieszczony jest krucyfiks, który dawniej zasuwany był obrazem nieznanego autora, przedstawiającym św. Mikołaja. Boki cyborium zdobią dwie rzeźbione w drzewie figurki klęczących aniołów.

Bliżej prezbiterium znajduje się mały ołtarzyk z drzewa dębowego. W nim olejny obraz Wasz Jezus w grobie pędzla Bolesława Rutkowskiego, stanowiący ostatnią stację Drogi Krzyżowej, w dębowych, neogotyckich ramach.

Lewy ołtarz boczny, w kaplicy, również pochodzi ze starego kościoła, był tam ołtarzem głównym. Jest drewniany, ujęty po bokach w dwie złocone kolumny. Pośrodku znajduje się olejny obraz Wniebowzięcie Matki Boskiej pędzla Józefa Buchbindera.

Ołtarzyk bliżej prezbiterium jest analogiczny do tego po prawej stronie. Obraz w nim się znajdujący (również pędzla B. Rutkowskiego) stanowi pierwszą stację Drogi Krzyżowej, Sąd u Piłata.

Pozostałe obrazy stacji Drogi Krzyżowej są również autorstwa B. Rutkowskiego, oprawione w dębowe, neogotyckie ramy.

źródła

  1. B. Bogusz, Rzymskokatolicka parafia Stoczek Łukowski w latach 1945-2004, Stoczek Łukowski 2010

  2. A. Majdowski, Rzymskokatolickie budownictwo kultowe w twórczości projektowej Józefa P. Dziekońskiego, Kraków 1990