Parafia rzymskokatolicka w Puchaczowie została erygowana w 1533, wcześniej istniała tu drewniana kaplica.

          W 1603 drewniany kościół ufundował Jan Andrzej Próchnicki, arcybiskup lwowski. Obecny, murowany, wznoszony był od 1778 staraniem ks. Leonarda Prokopowicza, opata sieciechowskiego (do końca XVIII wieku wieś była własnością opactwa benedyktyńskiego w Sieciechowie). Jeszcze niewykończony kościół został konsekrowany w 1786 roku. W 1800, wciąż jeszcze niewykończony, już musiał być remontowany. Został też wzmocniony skarpami. Polichromię wykonano w 1914 roku.

Jest to kościół orientowany, murowany z cegły i otynkowany. Jednonawowy, na planie prostokąta. Trójprzęsłowa nawa ma wewnątrz ścięte naroża. Od frontu wydzielone są dwie koliste lokalności (w północnej są schody na chór), pomiędzy nimi, w podchórzu, kruchta. Prezbiterium jest węższe i niższe od nawy, jednoprzęsłowe, prostokątne i zamknięte półkoliście. Od południa przylega do niego prostokątna zakrystia ze skarbczykiem na piętrze, od północy nowa zakrystia(dobudowana w 1907).

Fasada jest jednokondygnacyjna, z ryzalitowo wysuniętą trójkondygnacyjną wieżą pośrodku. Wieża stanowi dominantę, ale jednocześnie skupia się z fasadą w jedną całość (podział dolnej kondygnacji wieży odpowiada podziałowi dolnej kondygnacji fasady). Boczne pola fasady mają linię wklęsło-wypukłą, zaokrąglone narożniki i wklęsłe pilastry narożnikowe. Wieża ujęta jest w rodzaj wtopionych półkolumn. Fasadę wieńczy przełamujące się belkowanie, z wydatnym gzymsem gierowanym. Ponad nim wznoszą się dwie, rozdzielone gzymsem kondygnacje wieży. Dolna flankowana jest dwiema wtopionymi półkolumnami i ujęta w wolutowe spływy wsparte na ślepych balustradach z motywem spiętych owali. Pośrodku jest płycina zamknięta łukiem w ośli grzbiet, w niej obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej (zapewne XVIII-wieczny). Górna, z zegarem, jest opilastrowana na narożach. Wieża przykryta jest hełmem.

Na osi fasady znajduje się wejście główne zamknięte łukiem spłaszczonym, z trójkątnym przyczółkiem. Powyżej jest arkadowe okno z przyczółkiem odcinkowym. W polach bocznych fasady są wejścia zamknięte łukiem odcinkowym, z półkolistymi przyczółkami. Powyżej nisze z przyczółkami trójkątnymi. W nich XIX-wieczne rzeźby św. Wojciecha i św. Jana Nepomucena. Wszystkie otwory i nisze mają ozdobne, profilowane obramienia.

Boczne elewacje kościoła są rozczłonkowane pilastrami, z których trzy środkowe na każdej elewacji są szersze. Pomiędzy pilastrami umieszczone są okna, po cztery na każdej elewacji, rozglifione na zewnątrz, otoczone profilowaną ramą i zwieńczone prostym naczółkiem. Elewacje wieńczy wydatny gzyms, łączący się z tym w fasadzie. Na dole mur jest odchylony, ma postać ciągłej skarpy. Dach nad nawą jest dwuspadowy, nad prezbiterium trójpołaciowy, kryte blachą. Wieżyczka na sygnaturkę (z początku XX wieku) i hełm wieży również pobite są blachą.

Ścięcie narożników wewnątrz nawy nadaje jej charakter wnętrza dośrodkowego, zamyka je. Przęsła nawy oddzielone są zdwojonymi pilastrami (przy narożach nawy i w prezbiterium są one pojedyncze), którym odpowiadają gurty sklepienia. W każdym przęśle jest jedno okno (duże, rozglifione, zamknięte półkoliście) nad głęboką, ślepą arkadową wnęką mieszczącą murowany ołtarz. Naokoło obiega nawę belkowanie, urywa się ono tylko na oknach w prezbiterium i przy chórze muzycznym. Zastosowano tu niezwykłe rozwiązanie ścian bocznych - okna przeciągnięte są poza belkowaniem aż do wystaw ołtarzy w arkadach. W ten sposób między ołtarzem a łukiem archiwolty powstały przeźrocza, daje to więcej światła w nawie. Natomiast część nadmiernie wydłużonej wnęki okiennej przykryta została belkowaniem nawy.

Tęcza zamknięta jest łukiem półkolistym. Sklepienia są żaglaste, w nawie na parzystych, w prezbiterium na pojedynczych gurtach. W absydzie hemisferyczne (koncha) z lunetami, w dawnej zakrystii kolebkowo-krzyżowe, w skarbczyku i nowej zakrystii jest sufit. Chór muzyczny jest murowany, na osi wybrzuszony, wsparty na arkadzie, z nowszą balustradą (po 1820). Sklepienie ma kolebkowe.

Ołtarz główny jest rokokowy (koniec XVIII wieku), w polu głównym obraz Matki Boskiej Wniebowziętej, w zwieńczeniu rzeźby aniołów i obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w sukienkach srebrnych z XVIII wieku. Tabernakulum jest rokokowe. W kościele są cztery pary ołtarzy bocznych. Pierwsza para przy tęczy, barokowo-klasycystyczne (sprzed 1866). W lewym jest późnogotycki krucyfiks (początek XVI wieku), w prawym obraz św. Mikołaja z końca XVIII wieku. Pozostałe ołtarze znajdują się w nawie - analogiczne, późnobarokowe (1778 - 1786), murowane. Ujęte parami kolumn, z przerwanymi zwieńczeniami. W ołtarzach barokowe obrazy. W pierwszej parze, w lewym Matki Boskiej Różańcowej, w prawym św. Antoniego Padewskiego (oba z 2 połowy XVIII wieku).

Na wyposażeniu kościoła jest chrzcielnica z XVIII-wieczną, miedzianą czaszą i nowszą, drewnianą podstawą. Prospekt organowy o charakterze późnobarokowym, z rzeźbami aniołków, zapewne XIX-wieczny. Ławki późnobarokowe (XVIII wiek), feretron rokokowy (2 połowa XVIII wieku), z rzeźbą Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Późnobarokowa szafa zakrystyjna, barokowa rzeźba Chrystusa Frasobliwego, późnobarokowy krucyfiks, barokowa monstrancja i kielich.

Stojąca przy kościele dzwonnica pochodzi z 1854 roku. Jest murowana z cegły i otynkowana. Czworoboczna, dwukondygnacyjna, z arkadowymi otworami dzwonowymi. Dach ma namiotowy, kryty blachą. Cmentarz przykościelny otoczony jest XIX-wiecznym murem z kapliczkami i czterosłupową bramką na osi fasady kościoła.

Wielki porządek, zdwojone pilastry, zaokrąglenie narożników – cechy te pozwalają zaliczyć kościół w Puchaczowie do budowli barokowych z cechami rokoka. A zawężając: do baroku austriacko-czeskiego (podłużna nawa ze ściętymi narożami, jedna wieża od frontu, wnęki z ołtarzami zamiast kaplic). W Polsce najbliższy mu stylem jest kościół w Baranowie, zaprojektowany prawdopodobnie przez tego samego, nieustalonego dotąd architekta. Przypuszcza się , że mógł to być Józef Gringenberger.

Źródła:

1. Agnieszka Dyska, Kościół pobenedyktyński Wniebowzięcia NMP w Puchaczowie [w:] ,,Roczniki Humanistyczne KUL” 1957, z. 4

2. Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII, z. 10 - powiat lubelski, Warszawa 1967