Pierwsza cerkiew unicka w tym miejscu wybudowana została w 1628 przez Aleksandra Ludwika Radziwiłła, kolejna – około 1675 przez Karola Stanisława Radziwiłła.

          Kiedy w XIX wieku władze carskie rozpoczęły „oczyszczanie cerkwi z naleciałości łacińskich”, parafianie z Ortela Książęcego stanęli w obronie swojej świątyni, której również to groziło (1868), zamknęli ją a klucze schowali. Kiedy odmówili ich wydania władzom, spotkały ich za to represje – kilkunastu zostało odwiezionych do więzienia w Białej. Rosjanie ogołocili cerkiew z organów, konfesjonałów, ołtarzy i przekazali ją duchownemu prawosławnemu. W 1870 świątynia spłonęła.

W 1882 zbudowano w Ortelu Książęcym nową cerkiew prawosławną. W 1919 przejęli ją katolicy, parafię erygowano w 1921 roku. W latach 20-tych świątynia przeszła generalny remont, kolejny w latach 80-tych. Obito wtedy wnętrze boazerią.

Jest to budowla orientowana, drewniana o konstrukcji zrębowej (bale sosnowe) z lisicami, oszalowana. Z więźbą dachową krokwiowo - stolcową. W rzucie składa się z nawy, prezbiterium i kruchty plus dobudowane w późniejszym okresie dwie zakrystie po bokach. Nawa jest prostokątna, prezbiterium węższe od niej, niższe i krótkie. Kruchta, z dwiema lokalnościami po bokach, poprzedzona jest gankiem na słupach. Korpus nawy, prezbiterium i ganek przykryte są dwuspadowymi dachami, nad zakrystiami dachy pulpitowe. Nad nawą wznosi się niewielka sygnaturka z ostrosłupowym hełmem. Dachy pokryte są blachą ocynkowaną a ich okapy dekorowane niewielkimi lambrekinami wycinanymi z deski.

W nawie i prezbiterium strop jest płaski, na jednym poziomie. Strop nad kruchtą stanowi podstawę chóru muzycznego, otwartego całą szerokością na nawę. Ma on wycinaną z desek tralkową balustradę. Podłogi też są deskowe. Okna prostokątne, te w nawie mają ścięte górne naroża i są trójdzielne.

 źródła:

  1. Helena Bielecka, Bożena Micewicz, Zarys dziejów Ortela Królewskiego i Książęcego (do 1939 r.) [w:] „Podlaski Kwartalnik Kulturalny” 2003, nr 3

  2. Janusz Maraśkiewicz, Aneta Semeniuk, Drewniane budownictwo sakralne. Powiat Biała Podlaska, Lublin 2001