Kościół pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pratulinie

to rzymskokatolicki kościół parafialny z bogatą historią, położony jest w malowniczych okolicach województwa podlaskiego 

Obiekt sakralny jest częścią dekanatu Janowa Podlaskiego diecezji Siedleckiej. Obecny neoklasycystyczny wygląd świątyni pochodzi z 1840 roku, jednak obiekt powstał dużo wcześniej.

Historia kościoła

           Pierwsze wzmianki o parafii w Pratulinie pochodzą z 1464 roku, jednak budowa kościoła drewnianego została ukończona dopiero w 1676 roku. W tej formie świątynia pozostała do 1840 roku, kiedy to ukończono budowę kościoła murowanego, który funkcjonuje do dziś. Inicjatorem powstania nowej, murowanej świątyni był Tomasz Mostowski, lokalny hrabia oraz osoba, która dzięki ogromnemu wsparciu finansowemu sprawiła, że kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła stał się dużą, piękną świątynią kultu religijnego dla lokalnych mieszkańców. Mostowski w swojej inicjatywie mógł liczyć na ogromne wsparcie parafian oraz ówczesnego proboszcza księdza Franciszka Szemiotha.

           Obecna świątynia reprezentuje styl neoklasycystyczny. Do 1875 był to kościół katolicki, który w tym roku z mocy lokalnych władz został zamieniony na cerkiew prawosławną. Miało to miejsce po tragicznym zdarzeniu z 24 stycznia 1874 roku, kiedy to w nocy na terenie parafii doszło do tragicznego w skutkach pogromu unickich parafian, których ówczesne carskie władze siłą i bez ich woli chciały nawrócić na wyznanie religii prawosławnej.

           Historia kościoła Świętych Piotra i Pawła w Pratulinie jest niezwykle bogata i różnorodna. Niestety nie jest też pozbawiona niezwykle przykrych wydarzeń - najtragiczniejszym wydarzeniem w całej historii parafii był z całą pewnością pogrom parafian unickich z 1874 roku. Po tych wydarzeniach nie tylko doszło do zmiany - obiekt nie był już kościołem, ale stał się cerkwią prawosławną. Świątynia stała się również Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich ku pamięci wszystkich unitów pratulińskich, którzy ponieśli śmierć męczeńską z rąk żołnierzy carskich.

           Męczennicy Podlascy, lokalni unici zabici przez władze carskie, zostali beatyfikowani przez Jana Pawła II 6 października 1996 roku. Ich relikwie po dziś dzień znajdują się w głównym ołtarzu świątyni.

Wnętrze kościoła

          Główny ołtarz świątyni przedstawia obraz świętych Apostołów Piotra i Pawła. Nie brakuje w nim jednak wizerunków innych świętych ogromnie ważnych dla historii religii chrześcijańskiej. Z prawej i lewej strony wizerunku Apostołów Piotra i Pawła umieszczono wizerunek św. Franciszka z Asyżu. Boczne ołtarze przedstawiają wizerunki Matki Boskiej Częstochowskiej oraz Chrystusa Ukrzyżowanego. Od lat 50. XX wieku w świątyni funkcjonuje ambonka, a parafianie mogą korzystać z dębowych ławek. Na uwagę zasługuje również parafialna Droga Krzyżowa wykonana przez p. Parafianiuka, jednego z oddanych parafian.

           Sanktuarium Męczenników Podlaskich nie zapomina o tragicznie zmarłych na tych ziemiach unitach. To właśnie ku ich pamięci w świątyni znajduje się obraz Matki Boskiej Unickiej „Nadziei Jedności”.

         Każde nabożeństwo i wydarzenie sakralne uświetnia obecność 7-głosowych organów, które od 1949 roku służą parafii. Instrument wykonany był przez wybitnego warszawskiego organmistrza Zygmunta Kamińskiego.

Porządek nabożeństw w parafii

           W kościele pw. św. Piotra i Pawła poza stałymi nabożeństwami cyklicznie mają miejsce również ważne dla parafii wydarzenia religijne, takie jak np. odpust parafialny św. Apostołów Piotra i Pawła, który odbywa się corocznie 29 czerwca. Regularnym świętem parafialnym jest również odbywający się zawsze w niedzielę przed 8 maja odpust św. Stanisława Biskupa i Męczennika.

           Każdego 23. dnia miesiąca odbywa się Pratulińska Szkoła Wiary. W styczniu każdego roku 23. dnia miesiąca mają miejsce uroczystości odpustowe Męczenników Podlaskich. Dokładniejszych informacji dotyczących porządku nabożeństw oraz ważnych dla parafii dni należy szukać w ogłoszeniach parafialnych, które są na bieżąco aktualizowane. 

Pratulin to nie tylko miejsce kultu religijnego

           Otoczenie kościoła to sama natura, teren idealny do spacerów, przy okazji których można podziwiać niewielkie drewniane kapliczki umieszczone przy tzw. Dróżce Męczenników. Te symboliczne budowle mają upamiętniać każdego z męczenników, który zginął w tym miejscu w imię obrony własnej religii. To właśnie Dróżka Męczenników jest początkiem Drogi Krzyżowej, która swój kres ma na cmentarzu unickim.

           W Pratulinie znajduje się Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich, miejsce wyjątkowe poświęcone wszystkim tym, którzy zginęli z rąk żołnierzy carskich w obronie własnej wiary. Warto jednak podkreślić, że Pratulin to nie tylko punkt zadumy, pamięci i kultu religijnego. To również miejsce, w którym można wypocząć, oddać się spacerom po malowniczych okolicach i oderwać się od trudów dnia codziennego.

Bibliografia:

https://sanktuariumpratulin.pl/parafia/

Pratulin, Parafia Św. Ap. Piotra i Pawła, Sanktuarium Bł. Wincentego Lewoniuka i 12 Towarzyszy. diecezja siedlecka