Kaplica pod wezwaniem Nawiedzenia NMP w Polanówce
Kaplica ta została wzniesiona w 1743 z fundacji Marcjanny z Polanowskich Łabęckiej jako dworska, wotywna, poświęcona św. Barbarze – patronce flisaków (Polanowscy w tym czasie mieli spichlerz w Kazimierzu Dolnym i trudnili się spławem wiślanym). Około 1804 Józef Łabęcki uzyskał breve papieża Piusa VII, na mocy którego kaplica uzyskała status publicznej oraz odpust zupełny in perpetuum („na wieczne czasy”) na święto Nawiedzenia NMP i na św. Barbary. W 1838 gruntownie ją przekształcono z fundacji Karola Łabęckiego, prawnuka fundatorki. Zyskała wtedy obecny wygląd. Była restaurowana po uszkodzeniach z czasów I i II wojny światowej. Obecnie stanowi świątynię filialną parafii w Wilkowie.
Orientowana, późnoklasycystyczna kaplica położona jest w otoczeniu pozostałości dawnego parku dworskiego. Jest murowana z cegły i kamienia, otynkowana. Część pierwotna (z 1743) tworzy nawę założoną na rzucie sześcioboku na zewnątrz a koła wewnątrz. Od wschodu i zachodu przylegają do niej dwa prostokątne przedsionki dobudowane w 1838. Poprzedzone są one czterokolumnowymi portykami, zwieńczonymi trójkątnymi, ogzymsowanymi szczytami. Przedsionek wschodni użytkowany jest jako zakrystia. Z sześciopołaciowego dachu nad nawą wyrasta kopuła o mniejszym obwodzie.
Na zewnątrz kaplica opięta jest na narożach pilastrami, które podtrzymują belkowanie. Powyżej elewacje obiega wieńczący gzyms kroksztynowy, analogiczny znajduje się pod kopułą. Ściany obu przedsionków są boniowane, kolumny portyków kanelowane, z kompozytowymi kapitelami. W przedsionku zachodnim jest prostokątny otwór drzwiowy w profilowanym obramieniu, ponad nim odcinek gzymsu wsparty na konsolkach. Powyżej umieszczono marmurową tablicę pamiątkową (poświęconą Marcjannie z Polanowskich Łabęckiej) w obramieniu o motywach klasycystycznych. Wystawił ją w 1838 Karol Łabęcki.
Otwory okienne mają kształt połowy koła. W kluczach tych znajdujących się w nawie widnieje herb Korab Łabęckich. Kopuła oraz dwuspadowe dachy nad przedsionkami kryte są blachą.
Wnętrze nawy przykryte jest spłaszczoną kopułą z kolistym otworem w miejsce latarni, który ma profilowane obramienie ozdobione główkami aniołków. Ściany rozczłonkowane są ośmioma półkolumnami, częściowo kanelowanymi, z jońskimi kapitelami. Podtrzymują one proste belkowanie. Ponad nim biegnie ozdobny gzyms na kroksztynach, w polach pomiędzy kroksztynami są rozetki. Przedsionki nakrywa strop.
Do zabytkowego wyposażenia kaplicy należy marmurowa chrzcielnica z około połowy XVIII wieku i cztery ławy w stylu biedermeier. Do tego dwa obrazy z XVIII wieku w rokokowych sukienkach z blachy: Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Barbary i obraz Nawiedzenia z 1. połowy XIX wieku. W kaplicy znajduje się także sześć świeczników i krucyfiks (żeliwne) z herbem Korab Łabęckich oraz gładki kielich, pochodzące sprzed połowy XIX wieku.
Obok kaplicy znajduje się murowana z cegły i otynkowana kapliczka, pochodząca zapewne z około połowy XIX wieku. Posadowiona jest na cokole (w nim wnęka na obraz), z trzech stron otwarta, ma czterospadowy daszek. Wewnątrz umieszczony jest żeliwny krzyż, także z około połowy XIX wieku.
źródła:
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. VIII – woj. lubelskie, z. 13 – pow. opolski, Warszawa 1962
Walory przyrodnicze i kulturowe powiatu opolskiego,[tekst T. Buczek i in.], Opole Lubelskie – Lublin 2004