Dzisiejsza data:

Pierwsze wzmianki o parafii rzymskokatolickiej w Piaskach pochodzą z 1326 roku.

          W latach 1470 - 1480 istniał tu drewniany kościół św. Mikołaja. Powtórna fundacja nastąpiła dopiero w 1531, przez dziedziców Pawła Troszczka i Mikołaja Starorzeckiego. W okresie reformacji Piaski stanowiły silny ośrodek protestancki. Około 1563 kościół zajęli innowiercy. Po przeniesieniu zboru do nowego budynku dawna świątynia katolicka została rozebrana – z nakazu ówczesnej właścicielki Piask, Barbary z Karczmińskich Orzechowskiej. Kolejny, drewniany kościół powstał zapewne w latach 1624 - 1633.

Obecny zaczęto budować przed 1720, konsekrowano go (już pod nowym wezwaniem) w 1745 roku. Wówczas prezbiterium i zakrystia były murowane, nawa drewniana. Nawę murowaną dobudowano w 1836 (według Lucjana Świetlickiego – w 1852), w 1866 została przedłużona w kierunku zachodnim. Dokonana wówczas przebudowa świątyni zmieniła również jej wystrój wewnętrzny – zatarciu uległy detale późnobarokowe. Kościół został uszkodzony w czasie pierwszej wojny światowej, spalony podczas drugiej. W trakcie rozbudowy w latach 1946 - 1947 dalszemu zatarciu uległy jego cechy stylowe. Z dawnej bryły zachowały się częściowo mury obwodowe prezbiterium i zakrystie.

Kościół w Piaskach jest orientowany, murowany z kamienia i cegły, otynkowany. Trójnawowy, z dwuwieżową fasadą (wieże dobudowano po II wojnie światowej). Prezbiterium zamknięte jest półkoliście, sklepione kolebkowo-krzyżowo, po bokach ma piętrowe zakrystie. W nawie strop łukowy. Na zewnątrz podział ścian jest ramowy, szczyty nad zakrystiami mają charakter późnobarokowy. Dachy dwuspadowe, kryte blachą.

W drewnianym ołtarzu głównym znajduje się krzyż i obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Ołtarz boczny wykonano z marmuru i piaskowca, w nim obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Na chórze muzycznym organy z 1959 roku.

Dzwonnica wzniesiona w 1866 jest barokowo-klasycystyczna. Murowana z kamienia, otynkowana, czworoboczna. Trójkondygnacyjna, od północy wskutek podniesienia terenu dwukondygnacyjna. Kondygnacje rozdzielone są gzymsami, dolna boniowana, pozostałe ujęte parami pilastrów. W górnej, zwieńczonej od północy i południa trójkątnymi szczytami, są arkadowe otwory dzwonowe. Również od północy i południa znajdują się otwory bramne zamknięte łukiem półkolistym, w południowym jest pierwotna, drewniana brama – klepkowa, dwuskrzydłowa. Dach dzwonnicy jest dwuspadowy, kryty blachą.

Od północy do cmentarza przykościelnego przylega dom parafialny wzniesiony przed 1836 z przeznaczeniem na szkołę parafialną. Za kościołem, przy drodze w kierunku Chełma, stoi budynek, który w XIX wieku był szpitalem dla ubogich.

Źródła:

  1. Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII, z. 10 – powiat lubelski, Warszawa 1967

  2. Lucjan Świetlicki, Spoczywają w piaseckiej ziemi: cmentarze w gminie Piaski, Lublin 1998

Grafika losowa