Dzisiejsza data:

Jako rekompensatę za odebrane wcześniej budynki w latach 1824 - 1839 władze carskie wybudowały nowy kościół i klasztor augustianów, poza ówczesnymi granicami Krasnegostawu, przy drodze do Lublina. Oba budynki zostały wymurowane z cegły i otynkowane.

          Kościół Trójcy Przenajświętszej wzniesiono w latach 1837 - 1839 według projektu Wawrzyńca Ziółkowskiego, budowniczego obwodu krasnostawskiego. Zwrócony był prezbiterium na północny wschód, z dzwonnicą na osi. Po kasacie zakonu augustianów przez władze carskie (1864) świątynię wraz z klasztorem oddano unitom, a po 1875 – prawosławnym. W 1917 wróciła do katolików. Nadano jej charakter kościoła rektoralnego w parafii św. Franciszka Ksawerego. Po 1925 została odnowiona. Od 1984 to siedziba parafii Trójcy Przenajświętszej.

Przed zasadniczą przebudową (m.in. poszerzenie korpusu) w latach 1990-tych kościół prezentował styl klasycystyczny. Był jednonawowy, na rzucie zbliżonym do kwadratu, z węższym, również prawie kwadratowym prezbiterium i dwiema prostokątnymi zakrystiami po bokach. Według opisu z Katalogu zabytków…: wewnątrz stropy, ściany podzielone gzymsem kordonowym, tęcza zamknięta łukiem półkolistym. Przednia część chóru wysunięta do nawy, wsparta na dwóch kolumnach i dwóch pilastrach. Od frontu w fasadzie płytki ryzalit o zaokrąglonych wewnątrz ścianach bocznych. W przyziemiu ryzalitu kruchta, na piętrze chór muzyczny otwarty arkadą do nawy. Naroża ryzalitu ujęte pilastrami toskańskimi, w jego zwieńczeniu trójkątny fronton. Na zewnątrz wokół nawy i prezbiterium płaski gzyms kordonowy łączący się z obramieniami okien, w zwieńczeniu ścian belkowanie. Nad wejściem półkoliste okno. Na dachu wznosiła się ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę (w okresie, gdy świątynia należała do Cerkwi prawosławnej, wieżyczka zwieńczona była baniastym hełmem). W ołtarzu głównym znajdował się XVII-wieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w sukience barokowej (1. połowa XVIII wieku).

Kościół został obwiedziony ceglanym murem z czterema narożnymi kapliczkami - na rzucie trapezu, z niszami od frontu, zwieńczonymi trójkątnymi szczycikami, o daszkach dwuspadowych. 

Dzwonnica, wzniesiona w tym samym czasie, co świątynia, była prostokątna, płaska, dwukondygnacyjna. Dolna kondygnacja boniowana, z niewielkim pomieszczeniem wewnątrz przesklepionym kolebką, z niszami po bokach. W górnej kondygnacji przeźrocze na dzwony, zamknięte łukiem odcinkowym. Zwieńczona z czterech stron trójkątnymi szczycikami.

Wskutek przebudowy kościół utracił wewnątrz cechy stylowe, nadano mu nowoczesny charakter, klasycystyczna pozostała jedynie fasada. Dzwonnica, która zawaliła się w 1993, została odbudowana i włączona w mury poszerzonego kościoła. Nie ma wieżyczki na sygnaturkę.

Nowy klasztor augustianów został wzniesiony około 1826 r. jako parterowy budynek na rzucie prostokąta, z płytkim portykiem od frontu na osi i nowszą przybudówką od tyłu. Wnętrze jest dwutraktowe, elewacja frontowa rozczłonkowana lizenami. Portyk otwarty trzema arkadami, zwieńczony frontonem z gzymsem modylionowym. Dach dwuspadowy. Budynek gospodarczy na tyłach jest prostokątny, z dobudowanym pod kątem prostym skrzydłem. Po kasacie zakonu w klasztorze umieszczono sierociniec. Po 1917 razem z kościołem wrócił on do parafii rzymskokatolickiej. Od 1948 mieścił się w nim dom dziecka, potem biblioteka pedagogiczna i Poradnia Wychowawczo-Zawodowa. W 1991 budynek zaczął pełnić funkcję plebanii parafii Trójcy Przenajświętszej.

Źródła:

  1. Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII, z. 8 – powiat krasnostawski, Warszawa 1960
  2. Kazimierz Stołecki, Krasnystaw – rys historyczny, Puławy 2008

Grafika losowa