Dzisiejsza data:

Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Nabrożu

           Parafia rzymskokatolicka w Nabrożu została erygowana w 1411 roku, w tym samym roku wzniesiono drewniany kościół. Następny, również drewniany powstał w roku 1596 (zniszczony częściowo przez wojska Chmielnickiego w 1648 roku, w roku 1656 spalony przez Szwedów), kolejny przed 1671 rokiem

           Obecny został wybudowany w 1684 roku (wówczas pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, św. Stanisława biskupa i św. Agnieszki) z fundacji Samuela Łaszcza, stolnika buskiego, konsekrowany w roku 1690. W 1827 roku zniszczony przez pożar, odbudowany prowizorycznie (wskutek problemów finansowych parafii) w następnych latach. Po upadku powstania styczniowego przez pewien czas służył jako cerkiew prawosławna. W roku 1887, dzięki wsparciu finansowemu Jana Chrzanowskiego, właściciela Tuczap wykonano niezbędne prace remontowe (odnowienie budynku z zewnątrz, pokrycie dachu blachą).

           Gruntowny remont i jednocześnie przebudowa kościoła (z zatarciem cech stylowych) zostały przeprowadzone w latach 1901–1905 według projektu architekta Szymańskiego z Lublina. W 1907 roku kościół ponownie konsekrowano. Po częściowym spaleniu w roku 1944 został odnowiony w roku 1951, potem w roku 1995.

            Kościół jest orientowany, murowany z cegły. Nawa prostokątna, czteroprzęsłowa, przedłużona od zachodu o jedno przęsło – szersze od części pierwotnej i różniące się stylem. Prezbiterium jest dwuprzęsłowe, zamknięte półkoliście, przy nim dwie zakrystie: od północy dawna, od południa nowsza (zapewne 1901 – 1905), z przedsionkiem. Do wschodnich przęseł nawy, od północy i południa przylegają dwie czworoboczne kaplice.

           Ściany nawy i prezbiterium są podwyższone, o nowych podziałach i z podwyższonymi, zamkniętymi półkoliście oknami (1901 - 1905), otynkowane. Przęsło zachodnie pozostawione w surowej cegle, z bogatym, otynkowanym detalem architektonicznym. Fasada trójosiowa, z trójkątnym zwieńczeniem i dużym, rozetowym oknem w części środkowej. Dachy dwuspadowe, kryte blachą.

           W przejściach z nawy do kaplic zachowały się pierwotne, barokowe portale. W zakrystii północnej dawne sklepienie kolebkowe z lunetami. Drzwi w kaplicy południowej są drewniane, ze starymi okuciami, być może z XVIII wieku.

           W nowym ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem (Szkaplerznej) z XVIII (?) wieku. W kościele jest nagrobek Antoniego i Ksawery Horodyskich (bez daty), ufundowany przez ich córkę Teklę z Horodyskich Drohojowską – klasycystyczny (1. połowa XIX wieku), kamienny, w kształcie dwóch strzaskanych kolumn z marmurowymi tablicami. W ścianę wmurowana jest także pamiątkowa tablica fundacji kościoła (1684 rok), z herbem Prawdzic i literami SL NT SB RI KM.

           Na cmentarzu grzebalnym (założony na początku XIX wieku) wznosi się kaplica grobowa rodziny Rakowskich, wybudowana około 1850 roku. Jest późnoklasycystyczna, murowana z cegły i otynkowana. Ma rzut prostokąta z przedsionkiem od tyłu, z którego prowadzi wejście do krypty. Elewacja frontowa i tylna są boniowane, elewacje boczne rozczłonkowane pilastrami. Dach dwuspadowy, kryty blachą. Wewnątrz kaplica nakryta jest pozornym sklepieniem kolebkowym.

Źródła:

J. Frykowski, E. Niedźwiedź, J. Niedźwiedź Dzieje miejscowości gminy Łaszczów – powiat tomaszowski, Łaszczów – Zamość 2004

Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. VIII – woj. lubelskie, z. 6 – powiat hrubieszowski, Warszawa 1964

A. Przegaliński, Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego w latach 1864–1914, Lublin 2009

Grafika losowa