Dzisiejsza data:

Zespół dworski w Woskrzenicach Dużych

          Pozostałości zespołu dworskiego w Woskrzenicach Dużych zlokalizowane są na północny wschód od wsi, przy skrzyżowaniu dróg do Kolonii Woskrzenice Małe i wsi Husinka.

           Od zachodu widnieją ślady fundamentów dworu, być może z XVII wieku (właścicielami majątku byli wówczas Radziwiłłowie), nieistniejącego już w latach 90. XIX wieku. Mają one plan wydłużonego prostokąta, z zarysem kwadratowych alkierzy w narożnikach północnych.

           Znajdujący się tu aktualnie drewniany budynek dworski pochodzi z połowy XIX wieku, został przeniesiony w latach 80. XX wieku z Cieleśnicy (dawna rządcówka).

           Pawilon parkowy według Katalogu Zabytków… pochodzi zapewne z około 1893 - 1894 i został wybudowany w stylu gotyku angielskiego, w typie pseudoobronnego zameczku. Aktualnie w ruinie, został spalony prawdopodobnie podczas I wojny światowej albo wojny polsko-bolszewickiej. Jest murowany z cegły i otynkowany (zachowały się resztki tynku), na wysokim cokole z ociosanych głazów granitowych. Ma rzut prostokąta, jest dwukondygnacyjny, dwutraktowy, z wysmukłą, kwadratową wieżą wysuniętą z narożnika północno-zachodniego. Wieża także ma dwie kondygnacje, ale są one podwyższone względem korpusu. Górna wspiera się na boniowanym cokole z okulusami w tynkowych opaskach. W pozostałych narożnikach pawilonu są kwadratowe filary, zwieńczone krenelażem.

           Ściana północna jest trójosiowa, pozostałe niemal w całości rozebrane. W kondygnacji cokołu od północy i wschodu znajdują się prostokątne otwory wejściowe. Otwory okienne w cokole są małe, koliste i w formie leżących prostokątów, w drugiej kondygnacji wysokie, wydłużone. W górnej kondygnacji wieży są one zamknięte półkoliście, ten od zachodu ma formę porte-fenetre z zachowanymi żeliwnymi wspornikami dawnego balkonu. Attyka na murach (zachowały się fragmenty) podzielona jest prostokątnymi, wysokimi i wąskimi płycinami w formie strzelnic, zwieńczona szczątkowo zachowanym krenelażem.

           Według A. Jodłowskiego przypisywanie tej budowli (określa ją mianem zameczku myśliwskiego i datuje na lata 80 - 90. XIX wieku) do neogotyku angielskiego jest mylne. W eklektycznej bryle czytelne są takie style, jak neobarok (poziome boniowanie wieży), neoklasycyzm (okulusy), neorenesans (otwory okienne w wieży zamknięte łukiem renesansowym, półkolistym oraz prostokątne otwory okienne w elewacjach bocznych).

          Rozległy, założony na tarasach i skarpie rzeki Krzny park krajobrazowy pochodzi z 2. połowy XIX wieku. Zachowały się ślady alej o równoległym i promienistym układzie, obszernych wnętrz oraz dużego stawu u stóp skarpy. Od północnego wschodu jest aleja dojazdowa, wysadzona świerkami. Występują tu nieliczne okazy starych lip, świerków, grabów i jesionów.

           Na północny zachód od parku znajduje się dawny folwark – z obszernym majdanem i resztką murowanych z cegły zabudowań gospodarczych, pochodzących z końca XIX wieku.

źródła

A. Jodłowski, Dzieje obiektów zabytkowych z wybranych miejscowości woj. bialskopodlaskiego, Biała Podlaska 1996

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. VIII, woj. lubelskie, z. 2 – powiat Biała Podlaska, Warszawa 2006

Grafika losowa